Het unieke verhaal van het pensioenfonds van de roeiers gaat over een kleine groep mensen die samen zorgen voor hun eigen en elkaars oudedag. Tegelijkertijd staan deze roeiers ook symbool voor de opkomst van pensioenfondsen in de volle breedte. Ze komen onderweg alle grote systeemvraagstukken tegen die we nu ook nog zien, met achterblijvende rendementen, onderdekking, vergrijzing en solidariteit tussen generaties en met nabestaanden. Meekijken door hun ogen naar de vraagstukken die ze tegenkomen en de oplossingen die ze kiezen, helpt de macro-economische discussies terug te brengen tot de menselijke maat. Het helpt weer te begrijpen wat de kern en waarde zijn van samen een goed pensioen regelen. Dan blijkt de moeilijkheid helemaal niet te zijn dat een pensioen zo complex is, maar dat het getij soms tegenzit en dat je elkaar ook dan vanuit gezamenlijk belang moet blijven helpen. Een pensioen voor de leden is bij de oprichting van de Roeiers Vereeniging Eendracht (RVE) in 1895 in de verste verte nog niet in zicht. In 1910 brengt de zogenaamde Pensioenverklaring daar enige verandering in. De Pensioenverklaring is een op gezegeld papier door het bestuur opgestelde belofte aan een RVE-lid. Er staat in dat hij bij beëindiging van zijn Eendracht-lidmaatschap tussen zijn 60ste en 65ste levensjaar als ex-lid recht heeft op een ouderdomspensioen. De penningmeester gaat dat uitbetalen. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog is het een economisch zware tijd. Het pensioen wordt betaald uit de salarissen van de mensen die werken, maar dit ‘omslagstelsel’ is jammer genoeg niet bestand tegen dit soort diepgaande malaise. De pensioenregeling kan niet langer worden gegarandeerd. Wat doe je dan als vereniging? In 1921 wordt een opmerkelijke zin aan de pensioenverklaringen toegevoegd: ‘Een gepensioneerd lid mag geen gerechtelijke vervolging tegen de vereniging instellen als het pensioen niet kan worden uitbetaald als gevolg van een slechte financiële situatie bij de vereniging!’ Zo is in ieder geval een ventiel geïnstalleerd voor als er echt niet genoeg geld is. Dat ventiel is omgekeerd natuurlijk wel een lek in de garantie aan de roeiers na hun pensionering. Het sociale systeem van de Eendracht wordt in 1921 uitgebreid met een arbeidsongeschiktheidsuitkering van 15 gulden (6,81 euro) per week aan een roeier die een ongeluk tijdens het werk krijgt dat hem arbeidsongeschikt maakt. Voor een weduwe is dan sprake van een eenmalige uitkering van 100 gulden (45,38 euro) bij het overlijden van haar man. Op 22 oktober 1922 komt Tinus Doff om het leven bij een ongeluk. Hij laat een jonge, zwangere weduwe na. Dat confronteert het bestuur ermee dat een eenmalige uitkering van 100 gulden wel bijzonder weinig perspectief biedt. Het bestuur besluit dat weduwen van een werkend lid naast deze uitkering van 100 gulden ineens voortaan een halfjaar elke week een weduwenpensioen krijgen van 12,50 tot 15 gulden (5,67 tot 6,81 euro). Dat geldt dan ook meteen met terugwerkende kracht voor de weduwe van Tinus. De financiering vindt opnieuw plaats via omslag: alle roeiers staan een kwartje (0,11 euro) per week af. In de jaren daarop gaat het niet altijd goed met de pensioenuitkeringen. De pensioenbelofte kan meermaals wegens de slechte financiële toestand van de vereniging niet gestand worden gedaan. De uitkering wordt jarenlang gehandhaafd op het vaste bedrag van 7,50 gulden (3,40 euro) per week terwijl de lonen wel stijgen. De roeiers kunnen er zo eigenlijk niet op vertrouwen dat ze ook een fatsoenlijk pensioen krijgen. Daarmee wordt de roep om een echt pensioenfonds luider. Op 3 mei 1926 vindt er een algemene  ledenvergadering plaats. Het gaat op dat moment financieel weer stukken beter met de Eendracht en nu zit het tij helemaal mee. Doordat in Engeland 800 duizend mijnwerkers staken, wordt er goud verdiend aan de vele kolenboten die in de Waalhaven moeten worden vast- en losgemaakt. Drie rijen dik liggen ze aan boeien en palen en de Waalhaven wordt omgedoopt tot de ‘Goudvelden’. De leden dragen het bestuur met algemene stemmen op om een plan voor de oprichting van een pensioenfonds uit te werken en te kijken of dat bij een pensioenverzekeraar kan worden ondergebracht. Een jaar later is dat nog steeds niet gelukt: de eisen van de verzekeringsmaatschappijen zijn zo hoog dat de penningmeester alle offertes heeft teruggestuurd. De wens tot een eigen fonds blijft bestaan. De financiële voorspoed brengt de Eendracht ertoe de vloot na de verkoop van oud materieel uit te breiden en een nieuwe aanwinst, een motorboot, in eigendom van de vereniging te gaan exploiteren. Het motto ‘wat we zelf kunnen, doen we ook zelf ’ is typerend voor de roeiers, zoals later nog bij herhaling zal blijken. In oktober 1927 besluiten de leden na de mislukking met de verzekeringsmaatschappijen een eigen spaarfonds te stichten en daar wekelijks 5 gulden (2,27 euro) in te storten tot 1 januari 1928. Het gespaarde geld wordt bij een bank gedeponeerd. Het bestuur wil het daar niet bij laten en denkt verder. Een poging om in te stappen in het rentekaartsysteem van de Vrijwillige Ouderdomsverzekering van de Nederlandse Staat loopt op niets uit. Gelukkig maar, want dit systeem mislukt volledig. Maar ook het nieuwe spaarfonds van de roeiers vindt al snel een roemloos einde als door de beurskrach de wereldeconomie instort en ook de roeiers dat aan hun omzet merken. Niet iedereen kan nog betalen en waarom zouden ze wachten met geld opnemen als ze dat zo hard nodig hebben om van te leven? Eens te meer wordt hiermee duidelijk dat de betaling van de pensioenpremies niet afhankelijk moet zijn van het wel of niet goed draaien van het roeiersbedrijf. De voorstanders van een pensioenfonds geven niet op. In 1930 krijgt een commissie de taak ervoor te zorgen dat alle leden 1 gulden (0,45 euro) per week gaan bijdragen aan een spaarfonds. Het zo te vormen startkapitaal voor een pensioenfonds wordt bij een notaris gestald. Zo wordt voorkomen dat het weer in de loonzakjes terechtkomt als er weer eens een slechte week is. Maar in 1932 loopt ook deze poging mis als het financieel minder gaat met de RVE. Een aantal oudere leden weet het bestuur ondanks fel verzet van de jongere leden om te praten om het spaarfonds op te heffen en het geld onder de leden te verdelen. Op 30 december 1932 komt de 56-jarige roeier Janus de Reus om het leven bij een ongeluk tijdens zijn dienst. Zijn weduwe ontvangt de eenmalige uitkering van 100 gulden (45,38 euro) en tot juli 1933 elke week een kwartje (0,11 euro) van alle roeiers. Het is waarschijnlijk mede dankzij deze trieste gebeurtenis en de definitieve afwijzing van een poging om de roeiers in dienst van de gemeente Rotterdam te krijgen dat de geesten binnen de Eendracht definitief rijp worden om een financieel onafhankelijk pensioenfonds op te richten. Op 2 juli 1933 prikt bestuurslid Willem Deij daarom een brief op het mededelingenbord in het wachtlokaal van de Vereniging op het Willemsplein. Hij doet daarin het voorstel om een ‘fonds op te richten voor pensionering’. Zes weken later vindt de oprichtingsvergadering plaats van een pensioenfonds voor de roeiers. Een pensioenfonds dat eindelijk financieel onafhankelijk van de RVE kan opereren en dat op den duur kan waarmaken waarvoor het is opgericht: een gegarandeerd inkomen als de roeiersloopbaan bij de Eendracht erop zit als gevolg van ouderdom.