Net als Pebble is ook Kickstarter ontstaan vanuit de verbazing van zijn oprichter. Perry Chen wil in 2002 als muzikant optreden op een jazzfestival. Geldgebrek bij de organisatie van het festival gooit roet in het eten. Zonder dat het publiek er iets over te zeggen heeft wordt het optreden geannuleerd. Dat brengt hem op een idee: ‘Wat als mensen naar een website kunnen gaan en geld kunnen doneren voor tickets voor een optreden? Wanneer er genoeg geld wordt gedoneerd dan gaat de show door en wordt het geld geïnd, en anders niet.’ En zo zijn de fundamenten van Kickstarter gelegd. Kickstarter is het eerste succesvolle crowdfundingplatform in de wereld. Het commercieel inzetten van collectieve fondsenwerving zoals dat veel voor goede doelen werd gedaan, was een briljant idee. Anders dan in reguliere fondsenwerving benut Kickstarter de behoefte van mensen om bij te dragen aan het ontstaan van nieuwe dingen en hiermee de show te stelen (en door te laten gaan). Zo bieden de creators (de creatieve ondernemers) van projecten altijd tastbare rewards (beloningen) aan in ruil voor de donaties die worden gevraagd. Als faciliterende partij heeft Kickstarter weinig vaste kosten. Het platform dient te worden onderhouden en creatieve ondernemers en backers (donateurs) gefaciliteerd. Maar bijvoorbeeld de promotie van Kickstarter gebeurt doordat ondernemers de (sociale) media opzoeken om reclame te maken voor hun innovatie en hierbij tegelijkertijd Kickstarter onder de aandacht brengen. Ondernemers vervullen hiermee verschillende rollen in het businessmodel: klant, leverancier en distributeur. Kickstarter zet met zijn succes de wereld van investeringen op zijn kop. Voorheen probeerden start-ups eerst de gang naar investeerders te maken, tegenwoordig grijpen veel ondernemers direct naar crowdfunding. Dat kan via gespecialiseerde platforms als Sellaband (muziek) of via de grotere als Kickstarter en IndieGogo. Hoewel crowdfundingplatforms nog steeds als paddenstoelen uit de grond schieten, kunnen maar weinigen het succes van Kickstarter evenaren. In 2013 hebben 3 miljoen mensen samen 19.911 projecten gefinancierd via Kickstarter, voor een totaalbedrag van 480 miljoen dollar (451 miljoen euro). Dat komt neer op een investering van 1,3 miljoen dollar per dag (1,2 miljoen euro) en 913 dollar (858 euro) per minuut. 391

Het fundament: Samen creatieve projecten realiseren Creativiteit is onmisbaar in de wereld, dat is de diepgewortelde overtuiging van Kickstarter. Voor artiesten en kunstenaars is het niet altijd eenvoudig om erkenning of waardering te vinden, laat staan om brood op de plank te krijgen. Dat is van alle tijden. Vincent van Gogh werd immers tijdens zijn leven miskend en gemeden. Tevergeefs zocht hij naar een platform, naar mensen die zijn kunst begrepen, naar mensen met een levensinvulling die aansloot bij zijn gevoelswereld. Hij verkocht slechts één van zijn impressionistische schilderijen en stierf berooid.392 Kickstarter wil bijdragen aan het tot leven brengen van creatieve producten. Met de toegankelijkheid van foto en video voor iedereen, het wegvallen van fysieke grenzen door de opkomst van internet en andere technologische ontwikkelingen, blijkt het voor artiesten vanaf eind 20ste eeuw eenvoudiger om een podium, publiek én waardering te vinden. Oprichter Perry Chen van Kickstarter begreep wat er nodig is om creatieve producten levensvatbaar te maken: toegang tot een financiële bron. Waar klassieke geldverstrekkers het risico van investeren in kunstenaars en artiesten benadrukken, omarmt Kickstarter een onderscheidende opvatting: het publiek bepaalt. Mensen die enthousiast zijn over een kunstwerk of artiest zijn bereid én gecommitteerd om gezamenlijk een deel van het (financiële) risico te dragen. Tegelijkertijd is deze manier van financieren niet nieuw: de rollen van investeerder en klant worden wel vaker gecombineerd. Crowdfunding van artiesten wordt al vele jaren toegepast, zelfs in de tijd van Beethoven, Mozart en Twain. Hun concerten en composities werden mede door het publiek gefinancierd. Donateurs kregen als wisselgeld bijvoorbeeld exclusief toegang tot een concert. 393 Hetzelfde geldt voor schilderijen en beeldende kunst: musea en kerken staan vol met werken die pas werden gemaakt nadat daar opdracht toe was gegeven. De culturele bloei van de kunst in steden als Rome, Venetië, Florence, Amsterdam en Parijs is ook altijd hand in hand gegaan met economische welvaart. Dit geldt trouwens niet alleen voor kunst: ook meubels en huizen zijn altijd in opdracht gemaakt. Deze investerende opdrachtgever(s) die vooruitbetalen zijn met de massaproductie wat uit beeld verdwenen. Wat Kickstarter doet, is dus ook het heruitvinden van het principe van de opdrachtgever, maar dan vanuit een groep en in de realisatie van ideeën in de 21ste eeuw. De merknaam is net als het concept goed doordacht. Een kickstarter is een pedaal dat wordt gebruikt om de motor van een bromfiets of een motorfiets mee aan te trappen. Kickstarter heeft als gewaagd doel om mensen invloed te geven op de realisatie van een creatief project. Aan deze droom wordt dagelijks gebouwd door ondernemers én donateurs zelf aan de slag te laten gaan op het Kickstarter-platform. Kickstarter brengt geen kwantitatief doel naar buiten. Dit doet de organisatie hoogstwaarschijnlijk bewust omdat kwantificering het doel minder sympathiek maakt en het bovendien de aandacht afl eidt van de ondernemers. Dit digitale platform maakt de communicatie mogelijk tussen creatieve ondernemers en mensen die willen doneren en steunen; dat is de backbone van het bedrijf. Het platform is het toneel en de community van werknemers, donateurs en ondernemers spelen de hoofdrol. Alle betrokkenen zijn gedreven om innovaties te realiseren. Kickstarter biedt een veilige, toegankelijke en leuke plek om nieuwe creatieve projecten te lanceren en te steunen. Zo kan een donateur gratis en onbeperkt windowshoppen, zich laten inspireren door creatieve projecten, zelf kiezen óf en zo ja, met welk bedrag een project wordt gesteund, en daarna de voortgang van een favoriet project real time volgen. Het platform biedt zijn gebruikers vooral plezier. Voor iedereen is er wel een project te vinden dat aanspreekt: bijvoorbeeld Dash, een geavanceerd, waterdicht, wireless, in-ear koptelefoontje met geïntegreerde flashkaart voor de sportfreak; en voor de glampers onder ons The Coolest Cooler,394 een multifunctionele koelbox met onder andere een usb-lader, speakerintegratie én een blender. Voor de onrustige slapers is er Sense, een klein bolletje met ledverlichting dat je slaapomgeving analyseert én bijhoudt hoe je slaapt.395 Een ondernemer krijgt toegang tot nieuwe financieringsbronnen, en een breed publiek en kan leren van ervaringen van andere succesvolle of juist van mislukte projecten. Maar Kickstarter staat uiteraard niet alleen voor plezier, het is ook spannend. Spannend, omdat je realtime-informatie krijgt over de voortgang van het werven van funding; en spannend omdat je kunt volgen of er een community ontstaat die enthousiast aan sociale marketing gaat doen op Facebook, Twitter of andere sociale media. Je kunt je afvragen hoe het komt dat Kickstarter, in tegenstelling tot andere soortgelijke initiatieven, in staat is zijn gedachtegoed breed te vermarkten en een groeiende community te creëren. Een deel van het antwoord ligt ogenschijnlijk in het feit dat Kickstarter in al zijn activiteiten trouw blijft aan drie kernwaarden: eerlijkheid, transparantie en vertrouwen. Het concept is eerlijk in de zin dat het voor iedereen toegankelijk is, ongeacht de omvang van de portemonnee. Bovenal is er eerlijkheid en transparantie over de funding van projecten, over projectsuccesratio’s en over de 5% fee voor Kickstarter bij een succesvolle funding. Hiermee begrijpt iedereen hoe het werkt. Deze mate van transparantie schept vertrouwen bij gebruikers en laat zien dat Kickstarter primair een uniek platform is om meer creativiteit in de wereld te brengen. Een ander deel van het antwoord ligt verscholen in zijn kwaliteiten. Kickstarter weet ondernemende artiesten en publiek samen te brengen op het toneel, zijn digitale platform. Het weet de community te inspireren, en het weet verschillende expertises bijeen te brengen om succesvol te ontwikkelen. De waarden en kwaliteiten lijken naadloos aan te sluiten op maatschappelijke bewegingen als cocreatie, verduurzamen en digitaliseren. Een slimme zet en niet zonder resultaat. Zo is de funding van succesvolle projecten in donaties per minuut gegroeid van 53 dollar (50 euro) in 2010, tot 1.050 dollar (987 euro) in 2014. Het bedrijf ziet een toename van het aantal donateurs, het aantal trouwe donateurs en het aantal internationale donateurs. Voorlopig lijkt het te werken en staat er geen maat op het succes van dit businessmodel. Kickstarter kent een onstuimige groei in zowel het aantal succesvolle nieuwe projecten, het aantal gebruikers als de hoeveelheid dollars die per minuut wordt gedoneerd. Ondernemers doen wat ze beloven. En wat betreft veiligheid van betaling, intellectueel eigendomsrecht en privacy van persoonsgegevens? Daar lijkt niemand zich nog echt zorgen over te maken.