
Voedingseducatie voor een beter leven
Prelude
Gezonde voeding is mij (Robin) met de paplepel ingegoten. Ik leerde werkelijk alles eten en drie dagen in de week kwam er bij ons thuis zelfs iemand vegetarische en uitgebalanceerde maaltijden bereiden.
Als kind was dit niet altijd een pretje. Warme sinaasappel door de groente was bijvoorbeeld geen feest.
Ook namen mijn ouders mij op jonge leeftijd al mee naar allerlei soorten restaurants. Zo ook naar
Jamie Olivers restaurant Fifteen, in het Amsterdamse Oostelijk Havengebied. Mijn ouders vertelden
mij dat in de keuken jongeren werken, die de kans krijgen hun leven een nieuwe wending te geven.
Toen vond ik het al heel bijzonder dat enthousiaste, kansarme koks daar werden opgeleid. Nu besef ik
pas dat die Jamie Oliver niet alleen een massamediapersoonlijkheid is die top kan koken, maar dat
hij zijn talent ook benut om als boegbeeld bij te dragen aan een betere wereld.
In de afgelopen vijftig jaar is er heel wat veranderd in de voedingswereld. Het aanbod is enorm gediversifi eerd, maar ook junkfood is overal binnen handbereik. Ongezond, voorbewerkt eten is in de supermarkt doorgaans goedkoper dan losse, verse ingrediënten en het aantal mensen dat kampt met overgewicht neemt toe. Mede hierdoor wordt gezond eten steeds belangrijker. Jamie Oliver begint niet voor niets zijn TED Talk met een schokkend feit: ‘In de achttien minuten die ik ga praten zullen helaas vier Amerikanen overlijden als gevolg van het voedsel dat ze eten.’577 In eerste instantie klinkt doodgaan door eten misschien als een contradictie, maar langzamerhand dringt het belang van gezonde voeding door: de dagelijkse voedselkeuzes beïnvloeden de algehele gezondheid, en een gezond eetpatroon verkleint de kans op ziektes. Jamie vervolgt zijn TED Talk dan ook: ‘Uw kinderen zullen tien jaar korter leven dan u, wegens het voedsellandschap dat we om ze heen hebben gebouwd.’578 Het lijkt voor de hand liggend en simpel om gezonder te gaan eten, maar voor veel mensen is dit erg ingewikkeld en soms ook te duur. Door de verschillende organisaties en individuen die zich hiermee bezighouden, komt hier echter langzaamaan verandering in. Om dit hoger doel te bereiken is scholing over voedsel en het bereiken van de juiste groep mensen nodig. De nood is hoog, zo roept Oliver ons toe in zijn TED Talk: ‘Het is een wereldwijd probleem, een catastrofe.’579 Wanneer de naam Jamie Oliver valt, denken de meesten waarschijnlijk gelijk aan Jamie als chef-kok, aan zijn extreem lekkere en tegelijkertijd ook uitvoerbare recepten, zijn restaurants en zijn aantrekkelijke kookshows op televisie. Een soort massamediaal marketingkanon op het gebied van koken. Maar naast deze praktijken is hij ook het boeg-beeld van de Jamie Oliver Foundation, die een wereldwijde campagne voert met als doel beter onderwijs over eetpatronen, en het wekken van wereldwijd enthousiasme voor gezonder voedsel.580 Daarbij is het aantrekkelijke van Jamie Oliver als boegbeeld dat hij absoluut niet de uitstraling heeft van een fundamentalistische gezondheidsfreak. Hij straalt met zijn enthousiasme, glimlach en taalgebruik ook uit dat hij gewoon houdt van lekker Engels en Italiaans eten en een biertje bij de BBQ op zijn tijd.581 Met zijn boeken, televisieshows, restaurants en campagnes is Jamie erin geslaagd om mensen over de hele wereld te inspireren om koken en eten met hele andere ogen te bekijken. Jamie gelooft diep in de bindende kracht van eten. Het voedsellandschap kan volgens de Jamie Oliver Foundation worden gezien als een driehoek met school, thuis en de straat als hoekpunten.582 • School. Scholen hebben een grote verantwoordelijkheid omdat ze kinderen creativiteit moeten bijbrengen, ook op het gebied van voedsel. Daarbij is het heel belangrijk dat scholen zich ervan bewust zijn dat het eten dat ze daar aanbieden een groot onderdeel uitmaakt van het dagelijkse dieet van kinderen, en dus veel invloed heeft op hun gezondheid. • Thuis. Thuis moeten kinderen leren koken en leren wat gezond eten is. De ouders dragen een grote verantwoordelijkheid voor de opvoeding van het kind met betrekking tot zijn eetpatroon. • Straat. De straat mag niet worden vergeten. Hiermee wordt bedoeld: bedrijven die voedsel produceren en al het eten dat op straat te krijgen is, dus ook restaurants. Bedrijven moeten transparanter zijn over alle slechte ingrediënten die worden gebruikt bij de productie van hun artikelen.
Als je een wereld wilt creëren waarin mensen gezonder eten, dan zijn school, thuis en
straat de hoekpunten waar de verandering moet plaatsvinden. Het totale palet van Jamie
Olivers professionele bezigheden is enorm:
• Restaurants. Jamie’s Italian, Fifteen, Barbecoa, Union Jacks, Jamie Oliver’s Diner.
• Kookboeken. Veel boeken, zoals: Jamie Oliver the Naked Chef, Jamie in 15 minuten en
Jamie’s Super Food.
• Tv-programma’s. Meer dan dertig programma’s waaronder 30 minute meals en The
Naked Chef.
• Producten. Foodboxes, kookgerei, kruiden, barbecues en nog veel meer.
In dit hoofdstuk richten we ons op de Jamie Oliver Food Foundation, want die richt zich
het meest op een wereld waarin gezonder wordt gegeten. Onder de Foundation vallen:
• Het Kitchen Garden Project. Stimuleren van docenten op basisscholen m.b.t. het
overdragen van kennis over voeding.
• Ministry of Food. Leert mensen vanaf nul te koken.
• Fifteen Apprentice Programme. Achtergestelde jongeren een kans bieden.
• Campagnes. Er zijn campagnes zoals Food Revolution Day en Childhood Obesity
Strategy.
De stichting wil de maatschappij beïnvloeden en heeft een bijzonder doel voor ogen: het
opleiden, versterken en inspireren van mensen van elke leeftijd om betere keuzes te
kunnen maken op het gebied van voedsel. De verschillende onderdelen van de holding
en de stichting zijn sterk met elkaar verweven.583 Via de Jamie Oliver Foundation wordt
de goede reputatie van Jamie benut om ook anderen een platform te bieden om zich te
ontwikkelen. Naar eigen zeggen heeft hij een voedselrevolutie in gang gezet. Zijn maatschappelijke
impact vandaag de dag is groot. Jamie zelf: ‘De afgelopen zeven jaar heb ik
mezelf uit de naad gewerkt, om op mijn eigen manier levens te redden. Hiervoor
gebruik ik informatie en educatie.’584
Visie en positionering
Voedingseducatie voor een beter leven
Waarom bestaan wij?
Wat zijn de oorsprong en geloofwaardigheid?
Waarheen gaan wij?
Wat zijn de te bieden voordelen?
De gezondheid en het welzijn van huidige
en toekomstige generaties verbeteren
door educatie
• Food first
• Eenvoud
• Toegankelijkheid
• Hard werken
Een sterke duurzame beweging creëren
die ieder kind onderwijs verschaft over
voedsel, families inspireert om te gaan
koken en mensen overal ter wereld de
kracht geeft om overgewicht tegen te
gaan
Iedereen het gevoel geven dat er iemand
aan zijn zijde staat die hem duurzaam
en inspirerend advies kan geven over
voeding
Het businessmodel
• Kennis over voedsel
• Gezonder voedingspatroon en lichaam
• Via de verschillende programma’s en
campagnes
• Steun, inspiratie, energie, bevrijding,
onderdeel van een groep met hetzelfde
probleem
• Niets
• Jezelf ertoe zetten om wat te doen met
de informatie die online te vinden is
• Wanneer je niet gemotiveerd
genoeg bent, volgt het gewenste
resultaat niet
• Unieke positie door alles dat Oliver om
de stichting heen doet – allemaal met
hetzelfde doel
• Er zijn veel organisaties en stichtingen
die zich bezighouden met voeding. Oliver
ziet dit echter niet als concurrentie
voor de stichting
• Eigenlijk de hele wereld, maar vooral
ook kansarme jongeren en minder bedeelden
die kampen met overgewicht of
een ongezond voedingspatroon
• Als 1 persoon 3 mensen gezond leert
koken, en deze 3 mensen doen dat ook,
bereik je in 25 keer heel de Verenigde
Staten
• Verandering in eetgedrag loopt via 3 assen:
de straat, thuis en school
• Door een effi ciënte hr-afdeling weet de
stichting veel mensen te bereiken. Slim
gebruik van sociale media, offl ine en
online versies van de toolkits en handleidingen
etc. Ook reageren ambassadeurs
persoonlijk op berichten en vragen
Welke technologie is nodig voor de productie en levering?
• Supporters van de stichting zijn o.a.
Google, Oak Foundation, People’s Postcode
Lottery, ICAP, bgc, Food Nation
en Zest
• Veel verschillende vrijwilligers: jong en
oud, en met uiteenlopende achtergronden
Welke andere partners zijn gewenst en wat voegen deze toe?
• De goede reputatie van de stichting is
met name te danken aan de successen
van Oliver en zijn partnerschappen met
grote bedrijven als Sainsbury’s
• Beroemdheden steunen de stichting en
grote organisaties zijn partner en delen
haar nieuwsberichten. Er zijn meer dan
450 ambassadeurs in verschillende
landen
• Slimme marketingcampagnes. Op zich
kost het niets om de kennis te verschaffen,
waardoor daadwerkelijke verkoopcijfers
geen issue zijn
Hoe worden verkoopactiviteiten georganiseerd?
• Het contact met de klant vindt vooral
online plaats
• Bij het vergaren van informatie over voeding
heeft de klant geen direct contact
met een medewerker, bij bezoeken aan
bijvoorbeeld scholen en opleidingen
natuurlijk wel
Hoe worden diensten voor en met de klant vormgegeven?
Waarde
• Voortdurende toename van bereik en bekendheid binnen het Verenigd Koninkrijk en
daarbuiten
• Groeiend aantal volgers op mediaplatforms
• Deel uitmaken van de inspirerende
visie van Jamie Oliver en
de sociale status en erkenning
die het werken voor de stichting
met zich meebrengt
• Medewerkers zijn gefocust op
de doelen en benaderbaar voor
iedereen
• Jamie Olivers holding telt meer
dan 2500 werknemers
• Het directe aantal medewerkers
van de Jamie Oliver
Foundation is klein, maar het is
vooral het aantal ambassadeurs
dat groeit
• Met het gewaagde doel om een sterke, duurzame beweging te creëren die ieder kind
onderwijs verschaft over voedsel, families inspireert om te gaan koken en mensen overal
ter wereld de kracht geeft om overgewicht tegen te gaan, koksopleidingen voor kansarme
jongeren, en een groot bereik, lijkt dit een uitgemaakte zaak
• Maatschappelijke verantwoordelijkheid als corebusiness. De Foundation is op allerlei
manieren gelinkt aan de andere onderdelen van het totale bedrijf van Jamie Oliver.
Zo is het nemen van maatschappelijke verantwoordelijkheid niet een MVO-projectje
dat hij erbij doet, maar een integraal onderdeel van het geheel. De Foundation laat
zien hoe je de maatschappij ten goede kan veranderen op zo’n manier dat het schaalbaar
is, omdat het zichzelf terugverdient en de inkomsten verdere groei fi nancieren.
• Laat bedrijfsonderdelen elkaar wederzijds versterken. Probeer bij alles wat je doet
het overkoepelende idee goed in gedachten te houden en zorg ervoor dat dit ook naar
de buitenwereld duidelijk wordt uitgedragen zodat ze elkaar kunnen versterken.
Jamie heeft de opbouw van zijn verschillende bedrijfsonderdelen goed aangepakt.
Deze ondersteunen elkaar op een slimme manier, waarbij hij op een juiste manier
gebruikmaakt van zijn reputatie. De Jamie Oliver Foundation gebruikt haar reeds
vergaarde reputatie om aandacht te vestigen op het grote voedingsprobleem in de
westerse wereld. Omgekeerd versterkt dit de reputatie van Jamie Oliver en zijn andere
ondernemingen weer verder en dan wel op een manier die zichzelf fi nanciert. Het
vraagt creativiteit en pragmatisme om dit soort wederzijds versterkende mechanismen
te creëren in de eigen onderneming.
• Maak het visueel en echt. Wanneer je een boodschap wilt overbrengen op een grote
en diverse groep is het heel belangrijk om het visueel, tastbaar en proefbaar te maken
en mensen het belang te laten zien van wat je doet. In dit geval hoe groot de impact
van slecht eten is op je lichaam en je gezondheid. Houd het hierbij menselijk, net
zoals Jamie, die zichzelf presenteert als een gewone jongen en vader.
• Benut mediapower en massamarketing. Op het eerste gezicht lijkt Jamie Oliver
vooral een sympathieke mediapersoonlijkheid en een effectieve massamarketeer. Hij
is een schaap in wolfskleren, want hij zet het commerciële jasje vooral in om als
boegbeeld zijn boodschap over te brengen en een beweging te creëren om zo de
wereld te verbeteren. Hiervoor benut Jamie heel veel massakanalen, -platforms en
plekken waar veel mensen komen, zoals sociale media, TED, scholen, restaurants en
tv. Tegelijkertijd is hij onder die schaapskleren ook weer een kleine wolf in die zin dat
de Foundation de andere bedrijven commercieel versterkt. De les blijft dat je moet
zoeken naar verdienmodellen die je helpen om te doen wat je juist en leuk vindt.
Binnenwerk
Bronnen

577 Oliver (2010).
578 Oliver (2010).
579 Oliver (2010).
580 Jamie Oliver Media Group (2015).
581 Zo wordt hij door Taylor (2007) beschreven als
het ideale rolmodel om goede ambachtelijke
Engelse worsten te promoten.
582 Oliver (2010).
583 Jamie Oliver Media Group (2015).
584 Oliver (2010).
- Login of registreer om te kunnen reageren