
Samen met klanten, voor iedereen
Prelude
Doris woont in Amsterdam in een appartement, een schitterende locatie middenin de stad. Waarschijnlijk is dit niet de plek waar ze over vijf jaar nog zal wonen, wellicht zal ze op termijn een huis kopen (nu huurt ze nog) en daarnaast ligt er nog de ambitie van een internationale carrière op de loer. Maar natuurlijk wil ze, hoe tijdelijk ook, in dit paleisje op de Reguliersbreestraat fijn wonen. Ze werkt hard en als ze ‘s avonds thuiskomt wil ze in ieder geval lekker neer kunnen ploffen op de bank. Nu kon dat prima, totdat haar (inmiddels dus voormalige) huisgenootje vertrok, inclusief bank, tafel, stoelen, kasten en servies. Alles tot aan het peper-en-zoutstel was weg. Wat er overbleef? Een matras op de grond die tijdelijk als bank kon fungeren. Na een week of wat kamperen in eigen huis, besloten Marit en ik samen met haar naar de IKEA te gaan. Dat bleek een goede zet: alles onder één dak, alles voordelig en toch prima kwaliteit, eenvoudig zelf uit te zoeken, op te halen in het zelfbedieningsmagazijn, en vervolgens af te rekenen bij de zelfbedieningskassa. Wat op zich al best een hilarische exercitie was met drie meiden. Een paar honderd euro en een aantal uur leuren en klussen verder, was haar appartement weer een droompaleis(je) waar in ieder geval de komende paar jaar weer heerlijk geleefd kon worden.
De meubelindustrie is radicaal veranderd door een gewaagde wijziging in het zelfbedieningsproces die een win-winsituatie oplevert voor IKEA én haar klanten. Wellicht is het ondenkbaar voor de huidige generatie, maar nog geen twintig jaar geleden was het acceptabel, sterker nog volstrekt normaal, dat iemand minimaal een paar maanden moest wachten op het meubelstuk van zijn of haar keuze. Dat was ook logisch want meubels waren kostbaar in aanschaf en gingen een levenlang mee, wat resulteerde in een uitgebreid selectieproces met uitvoerige hulp van adviseurs om uiteindelijk tot de juiste productkeuze te komen. IKEA heeft het voor elkaar gekregen om haar klanten op te leiden tot haar eigen medewerkers (maar dan de ongetrainde en ongemotiveerde variant), klanten vormen een belangrijk onderdeel van de verkoop en logistieke keten. Klanten van IKEA voegen zelf waarde toe door bepaalde taken over te nemen. Klanten nemen zelf de maten en selecteren zelfstandig het meubelstuk, halen het zelf uit het (zelfbedienings)magazijn, slepen het zelf naar de auto, om het vervolgens eenmaal thuisgekomen zelf naar binnen en boven te sjouwen en in elkaar te schroeven. Daar staat wél tegenover dat het (functionele en vaak ruimtebesparende) product direct mee naar huis kan en dat je het tegen een scherpe prijs kunt aanschaffen. De prijs is niet alleen voordelig doordat klanten zelf winkeltaken overnemen, maar denk bijvoorbeeld ook aan wat IKEA kan doen met de hoge volumes door de wereldwijde afzetmarkt waar zij hetzelfde assortiment aanbiedt. Intelligente en prijsbewuste keuzes ten aanzien van locaties (goedkope, goed bereikbare locaties langs de snelweg) en leveranciers (indien de prullenbak voordeliger bij de verfblikkenfabriek geproduceerd kan worden, dan wordt dat de leverancier).
Visie en positionering
Een beter dagelijks bestaan voor zo veel mogelijk mensen
- Een beter dagelijks bestaan voor zo veel mogelijk mensen door het aanbieden van een zo breed mogelijk assortiment functionele en goed vormgegeven woonartikelen, tegen zulke lage prijzen dat zo veel mogelijk mensen in staat zijn deze producten te kopen
- Opgericht vanuit Zweedse wortels met een geloof dat het anders én voordeliger kan, en voor iedereen gelijk en toegankelijk
- IKEA is groot geworden door lef te tonen, vernieuwend te zijn en hiermee een totaal nieuw businessmodel neer te zetten
- Een waardevolle bijdrage leveren aan het democratiseringsproces
- IKEA wil bijdragen aan gelijkheid door een beter bestaan voor zo veel mogelijk mensen te realiseren
- Wij verkopen goed vormgegeven functionele producten tegen een lage prijs, waardoor zo veel mogelijk mensen ervan kunnen genieten
- Efficiënt
- Natuurlijk
- Nuttig
- Licht en fris
- Ingetogen
- Eenvoudig
- Kostenbewust, richting anders
- In zeventig jaar tijd uitgegroeid door een wereldwijd concern
- IKEA wijzigde succesvol het bedieningsconcept in de meubelindustrie
- IKEA is een begrip, klanten begrijpen het concept en voelen zich hier goed bij
Het businessmodel
- Speelse designmeubels voor een toegankelijke prijs
- Snel te verkrijgen product, zelf uit te zoeken en vaak zelf nog in elkaar te zetten
- Goede deal, ik doe moeite en krijg een prima designproduct voor een scherpe
- Lage prijs als beloning voor hoge mate van zelfbediening
- Hoge mate van zelfbediening (ontwerpen, meten, uit magazijn halen, in elkaar zetten)
- Laag door relatief lage prijs, en wel zekerheid van merk Ikea
- Met 338 winkels in 40 landen gevestigd waar functioneel en goed vormgegeven meubels en woonartikelen voor keuken, badkamer, woonkamer, slaapkamer en kinderkamer verkocht worden
- Uniek in de markt, relatief moeilijk om met IKEA te concurreren qua aanbod van design tegen voordelige prijs mede door het schaalvoordeel van het concern
- Er zijn concurrenten in het designcomponent (tegen een hogere prijs) en in het voordelige component (tegen een lagere kwaliteit) en op productniveau
- Indirecte concurrenten kunnen tweedehandswinkels, online verkoop zoals via marktplaats zijn
- Starters, mensen van alle leeftijden die fris en jong van geest zijn, of bijvoorbeeld mensen op zoek naar interieur voor vakantiehuis
- Klanten willen (functionele, goed ontworpen producten) en zelf (flink) wat meer doen als ze dit terugzien in de prijs
Productie &Technologie
- In het design- en productieproces wordt in hoge mate rekening gehouden met praktisch ontwerp:
- Praktisch voor vervoer (eigen vervoer van de klant; niet te zwaar, en met de juiste afmetingen voor personenauto’s);
- Eenvoudig in elkaar te zetten zodat de klant het zelf kan vanaf een tekening;
- Niet alleen lage kosten maar ook speels design;
- Ruimtebesparend en praktisch
- Designers in dienst van IKEA. Richtinggevend in ontwerp zijn: vormgeving, eenvoud, ruimtebesparend, goedkoop te produceren. Dit vraagt enorme creativiteit van de designers indien het product ontwikkeld wordt, komt het wereldwijd op de markt; een droom voor vele designers
- Zie productie
- IKEA kent een hoge mate van zelfproductie in de gehele ontwikkeldsten. Leveranciers & Partners worden beoordeeld op bepaalde kwaliteitsindicatoren, echter processen zijn in hoge mate prijsgedreven
- Zie leveranciers
Marketing & Verkoop
- Toegankelijkheid door de twist van voordelig maar wel design, alsmede het brede assortiment
- IKEA biedt slimme eenvoudige dingen aansluitend op het zelfbedieningsconcept waar klant als organisatie voordeel van hebben
- Zie markting
- IKEA ondersteunt de klant in het zelfbedieningsproces en legt het businessmode uit aan de klant zodat zij het begrijpt en ernaar handelt. Klanten kiezen zelf een product uit en zo nodig is er assistentie. Ook hier zoekt IKEA naar slimme, eenvoudige dingen die een win-win opleveren voor organisatie (kostenreductie) en klantwaarde (tijdbesparend). Bijvoorbeeld de zelfbedieningskassa is kostenbesparend voor IKEA én tijdsbesparend voor de klant
- Zie klantcontact
Waarde
- Klanten voelen zich serieus genomen en geholpen doordat IKEA de klant meeneemt in het businessmodel en wat IKEA doet voor de klant en waarom. Wat IKEA daarvoor terugkrijgt is loyaliteit. In 2012 vonden er 776 miljoen winkelbezoeken plaats, dat komt neer op 1400 bezoekers per minuut
- 154.000 medewerkers worden meegenomen in de IKEA-ideologie, hoe iedere medewerker bij kan dragen aan een beter bestaan voor zo veel mogelijk mensen. Dit is leidend in de dagelijkse manier van werken voor alle medewerkers en resulteert in een hoge mate van betrokkenheid
- IKEA kiest de kant van de meerderheid. Door een zo breed mogelijk assortiment functionele woonartikelen van goede vormgeving en kwaliteit tegen lage prijzen aan te bieden, zijn zo veel mogelijk mensen in staat zijn deze artikelen te kopen
- Maatschappelijke investeringen in duurzame energie, en in de toekomst wellicht zelfs het ontwikkelen van woonwijken
- Briljante les van IKEA en tevens reden voor haar succes is de vergaande doorvertaling van haar visie. Alle stappen van het proces houden niet alleen rekening mét de visie, maar zijn echt gericht op een beter bestaan voor zo veel mogelijk mensen. Bij de ontwikkeling en productie van nieuwe artikelen wordt al rekening gehouden met het feit dat het voor zo veel mogelijk mensen beschikbaar moet zijn. Wat uiteraard enorme eisen aan het hele proces met zich meebrengt. Producten moeten functioneel en handig zijn, eenvoudig bij zo veel mogelijk mensen in de smaak vallen, goed te combineren zijn in verschillende huisinrichtingen, goedkoop te produceren zijn, eenvoudig door de klant te vervoeren en in elkaar te zetten zijn.
- Goed voorbeeld doet volgen. Laat zelf het goede voorbeeld zien, Ingvar Kamprad is uiteraard de belichaming van IKEA. Niet alleen bij oprichting, maar nog steeds laat hij zien hoe het hoort volgens de IKEA-way. Bij bezoeken aan Nederland vliegt hij bijvoorbeeld tweede klas met een goedkope luchtvaartmaatschappij om vervolgens met de trein en bus naar de concept store in Delft te komen.
- Durf anders te denken, en geloof. Het zelfbedieningsconcept en de lage prijzen waren totaal nieuw. Een extreem concept waarmee IKEA niettemin een nieuwe markt creëerde, een behoefte wist aan te spreken en het leven en gedrag van mensen wist te veranderen.
- Borg je visie en ideologie en deel deze met al je medewerkers. Het is uniek dat Ingvar Kamprad na bijna zeventig jaar deze invloed en uitstraling nog steeds heeft op nieuwe medewerkers. Het wordt doorgegeven in trainingen, op de werkvloer en middels meerdere boeken waarin de IKEA-ideologie verankerd ligt.
- Sluit een goede deal met je klanten die je beiden begrijpt en waardeert. Sluit daarbij aan bij wat er intuïtief verwacht wordt qua prijs-kwaliteit- en prijs-servicecombinatie.
Bronnen

- Login of registreer om te kunnen reageren