
‘Artsen voor den kleinen man’
Prelude
Algemeen Ziekenfonds Amsterdam (A.Z.A.) is via Z.A.O. en Agis een belangrijke grondlegger van het huidige Achmea. A.Z.A. is opgericht in 1846 in een tijd dat er voor de gewone werkende mensen geen goede zorg was. Het introduceerde beginselen als vrije artsenkeuze (bedoeld werd hier keuze uit de artsen van het A.Z.A. zelf!) en inkomensgrenzen (die ook tot doel hadden meer geld te kunnen vragen aan mensen die dat konden betalen). Het A.Z.A. was het grootste voorbeeld voor de latere ziekenfondsen. Daarbij werd het opgericht door artsen zelf en bood het een voorbeeld voor managed care en financiering op basis van een vaste vergoeding voor een gegeven populatie. Het A.Z.A. was niet het enige ziekenfonds van zijn tijd. Alleen al in Nederland bestond er een scala aan regionale zorgverzekeraars in de negentiende eeuw. Een bijzondere vermelding gaat tot besluit naar de Amsterdamse Handwerkersvriendenkring (1877). Deze kwam weer voort uit het A.Z.A. omdat ze vonden dat deze op dat moment te weinig deed om de schrijnende gezondheidstoestand in de Amsterdamse sloppenwijken te verbeteren.
De Franse Revolutie heeft de mensen veel gebracht, om precies te zijn: vrijheid, gelijkheiden broederschap. Echter de straffe organisatie van de gilden in die tijd is geheel instrijd met het begrip ‘vrijheid’ van de Franse Revolutie. Bepalingen en voorwaarden waaraan moet worden voldaan voordat iemand een bepaald beroep mag uitoefenen zijn niet bepaald vrij. Bij de Constitutie van 1798 worden dan ook alle gilden vervallen verklaard,inclusief de zogenaamde ‘gildenbussen’. Met het opheffen van gilden verdwijnt dit onderling voor elkaar zorgen volgens strakke regels van mensen met een gelijk ambacht, inclusief gebods- en boetebepalingen. Er komt niets voor in de plaats. De werkende bevolking wordt aan haar lot overgelaten en verkeerde inslechte omstandigheden. Aan geneeskundige verzorging wordt voor hen niets gedaan. Wat gebeurt er dan?Ondernemers springen in het gat en gaan op commerciële voet verder, nieuwe ‘ziektebussen’worden opgericht. Het blijft allemaal te kleinschalig om echt risico te kunnen dragen, het is volledig afhankelijkvan één (commerciële) bestuurder, en wanbeheer is aan de orde van de dag. De macht van de bestuurder, zorgt er vaak voor dat de geneeskundige zorg van onvoldoendekwaliteit is door overbelasting en onderbetaling van de zorgverleners. Artsen en apothekers in Amsterdam kunnen de uitholling van de zorg niet langer aanzien. Wat kunnen ze doen?Op 15 maart 1846 is er ten huize van de geneesheer M. Busch Geertsema een bijeenkomst van artsen en chirurgijns die niet aan de ziektebussen verbonden zijn. Ze komen bij elkaar ter bespreking van een voorstel tot ‘het oprichten van een algemeen ziekenfonds uit het corps der geneeskundigen zelve’. De opstellers vinden dit vanuit het belang van zowel de artsen als van de mensen die zorg nodig hebben noodzakelijk, ommisbruik, geringe zorgverlening en degradatie van de medische stand tegen te gaan. Het ziekenfonds zal bestaan uit ‘deelnemers’ (zijnde de artsen) en uit ‘leden’ (zijnde deverzekerden). Een ontwerp-reglement inclusief memorie van toelichting wordt opgesteldom artsen en apothekers warm te krijgen voor dit initiatief. Dit vindt grote weerklank. Meer dan tachtig artsen verklaren zich schriftelijk bereid om deel te nemen, en eenzelfde aantal doet een mondelinge toezegging. En zo wordt op 24 oktober 1846 besloten tot de oprichting van het Algemeen Ziekenfonds te Amsterdam (A.Z.A.). Op 1 december wordt het algemeen bestuur gekozen uit de deelnemers. Hiermee besturen artsen voor het eerst een ziekenfonds. Het is een voorloper van de geïntegreerde managed care waar verzekeraar en zorgverleners samen één organisatie zijn. Op 1 april 1847 gaat het ziekenfonds van start en kunnen leden zich aanmelden. Slechts enige maanden na de start is het A.Z.A. al het op één na grootste ziekenfonds in Amsterdam.
Visie en positionering
[brand essence]
- De belangen der mingegoede klasse indagen van ziekte op de doeltreffendste wijze te verzekeren
- Opgericht door geneeskundigen ommisbruik door bestaande ziektebussen tegen te gaan en als artsen goede zorgte kunnen leveren
- Met goede toegankelijke zorg het toenemende pauperisme krachtdadig tegengaan en den behoeftige doeltreffend ondersteunen
- Den kleinen man tegen een matigebijdrage zo volledig mogelijk geneeskundige hulp verschaffen, en degenen die deze hulp verlenen een behoorlijken beloning daarvoor te waarborgen
- Solidariteit
- Professionaliteit
- Zuinigheid
- Betrouwbaarheid
- Samenwerken
[brand values]
- Geen verspilling van gezamenlijke middelen
- Onafhankelijke geneeskundigen met tijd voor depatiënt
- Geen ‘perverse prikkels’ om te veel patiënten aan tenemen of onnodige behandelingen te doen
- Focus op kwaliteit en het leveren van de medisch noodzakelijke zorg
- Tarieven deelnemende artsen neerwaarts aangepast bij tekorten of bijdrage verlaagd als leden de bijdrage(deels) niet meer konden betalen (crisis, staking,werkloosheid)
Het businessmodel
- Verzekerd van toegang tot goede zorg en medicijnen
- Zorg in natura door artsen en apothekers van A.Z.A. waar ik vrij uit kan kiezen
- Veilig, verzorgd, geborgen en zeker
- Betalen met wekelijks abonnement zonder bijbetaling per verrichting
- Inschrijven en worden beoordeeld op lichamelijke en financiële welstand
- Minder risico door omvang van het fonds, en verlaging van honoraria artsen bij tekorten
- Snelle groei van het aantal leden en snel daarna uitgegroeid tot de grootste in Amsterdam. Positie gebaseerd op het corps der geneeskundigen in Amsterdam
- In 1842 in Amsterdam waren er 71 ziektebussen met 52.771 leden (van 30tot 900), waarmee 33 ‘kunstoefenaren’belast waren. Ledental van meeste bussenwas te klein om enig risico te dragen en meer dan één arts parttime aan zichte binden
- Den kleinen man woonachtig binnen grondgebied van Amsterdam en tot de arbeidende klasse behorend, die niet door het armbestuur wordt bedeeld en niet bemiddeld genoeg zijn om de uitgaven door ziekte veroorzaakt te dragen
- Het is heel waardevol om jezelf verzekerdte weten van zorg die beschikbaar blijft, betaalbaar blijft en geleverd wordt door artsen zonder direct financieel belang
- Alle geneesheren, heelmeester en apothekers kunnen deelnemen, mits zij zich exclusief aan het A.Z.A. verbinden
- Honorarium deelnemende artsen is een vast bedrag per ingeschreven lid (abonnementsstelsel)
- Arts hoeft geen administratie bij te houden en geen tarieven te berekenen (integenstelling tot particuliere praktijk)
[Technology]
- Honoraire deelnemers verrichten in de19e eeuw kosteloos hun werkzaamheden (hoogleraren, en artsen en apothekersmet een grote particuliere praktijk en met een gevestigde naam)
- Uitvoerige instructies vastgesteld voorleveranciers
[Partners]
[Marketing]
[Sales]
[Customer contact]
[Service]
Waarde
- Snelle groei van het aantal leden en in korte tijd uitgroeien tot de grootste ziekenbusin Amsterdam
- Grote mate van loyaliteit en trouw bij de leden
- Ruimte voor de arts om eigen professieen goede zorg voor de patiënt centraal te zetten
- Stabiele financiële vergoeding met abonnementsgeld voor aantal leden met winstdeling in goede jaren tussen geneesheren, apothekers, chirurgijns en reservekas
- Behapbare werkdruk met ruimte om goede zorg te bieden
- Voorzien in de behoefte ontstaan door ziekte en haar gevolgen van grote middengroep van arbeidende klasse, die niet bedeeld werd door arm bestuur en niet in staat was om kosten te dragen
- Voorbeeldrol in Nederland bij de vorming van andere ziekenfondsen en later het ziekenfondsstelsel
- Op verzoek adviseren van regering en geven voorlichting en advies in gehele land en buitenland
- Een gemeenschappelijke ambitie om een maatschappelijk ‘onrecht’ te doorbreken voor mensen en tegelijk voor de eigen groep kan een krachtige inspirator en drijfveer zijn om een bestaand systeem te doorbreken.
- Constructies zoals vaste populatievergoedingen en scheiding van de directe relatie tussen beslissingen van de arts over zorgbehandelingen en over de financiële beloning kunnen leiden tot zuinig omgaan met kosten, goede zorg voor de patiënt,intrinsieke professionele motivatie van de zorgverlener en vermindering van administratiekosten
- Een gedeelde verantwoordelijkheid en doelstelling van een groep zorgverleners meteen verzekeraar om goede, betaalbare en toegankelijke zorg te leveren voor een groepmensen kan worden gebruikt om dit ook waar te maken
- Instrumenten die de solidariteit versterken in goede en slechte tijden zoals reductie van abonnementsgelden in tijden van economische tegenslag
Bronnen

Sources can be easily added by copying the links of the websites or articles that are used.
If you have used a non digital source please add the name and author of the document or book.
- Login of registreer om te kunnen reageren